مرکز مشاوره تخصصی و کلینیک روانشناسی

زمانی که فرد بیش از اندازه به اتفاقات گذشته فکر می کند و بدون آن که بتواند تغییری در آن ایجاد کند اقدام به تجزیه و تحلیل می نماید می گوییم فرد دچار نشخوار ذهنی شده است . 

زمانی که فرد بیش از اندازه به اتفاقات گذشته فکر می کند و بدون آن که بتواند تغییری در آن ایجاد کند اقدام به تجزیه و تحلیل می نماید می گوییم فرد دچار نشخوار ذهنی شده است . نشخوار ذهنی فرایندی می باشد که از نظر مشاور روانشناس متخصص ارتباط بسیار نزدیکی با وسواس ذهنی دارد زیرا در هر د و حالت افکار مزاحم دائما به ذهن فرد حمله می کنند و علت اصلی آن نیز اضطراب است . افرادی که دچار نشخوار ذهنی هستند برای متوقف کردن آن تلاش می کنند اما به جای آن که افکار آنها ساکت شود ، شدت می یابد . نشخوار فکری نوعی گفتگوی درونی می باشد که در کودکی بیشتر برای یادگیری زبان و قدرت فکر کردن انجام می شود اما با رشد فرد بر اساس تربیت وی و آسیب هایی که کودک ممکن است ببیند این نشخوار ذهنی در بزرگسالی می تواند باعث بالا رفتن سطح اضطراب و استرس درونی شدن و زمینه ساز بروز اختلال افسردگی باشد .

دلایل بروز نشخوار ذهنی

-          آگاهی از روش های رفع مشکلات : برخی از افراد تصور می کنند وقتی چیزی را به صورت مداوم در ذهن خود تکرار می کنند و به آن فکر می کنند می توانند بصیرتی نسبت به زندگی و مشکلاتی که با آ« رو به رو هستند به دست آورند . این روش در بین افرادی که از روانشناسی ازدواج استفاده می کنند بسیار دیده می شود . این افراد با تصور این که فکر کردن مداوم به مشکلاتی که در گذشته داشته اند می تواند باعث شوند تا مشکلاتی مشابه برای آنها ایجاد نشود یا در صورت مشکلات مشابه رفتار مناسب را در پی بگیرند .

-         سابقه آسیب های جسمی و روحی : یکی دیگر از دلایل نشخوار ذهنی سابقه آسیب های جدی روحی و یا تجاوز جنسی می باشد . این افراد با فکر کردن به مسئله و حادثه ایجاد شده و تغییر دادن اتفاق و یا واکنش خود در مقابل آن حادثه تلاش می کنند تا ذهن خود را باز نمایی کرده و آرامش برای خود ایجاد نمایند .

-         داشتن استرس مداوم : استرس مداوم از دیگر دلایل بروز نشخوار ذهنی می باشد ،افرادی که به صورت دائمی در معرض استرس و اضطراب هستند کارهایی را که باید انجام دهند و یا انجام داده اند را در ذهن خود مرور می کنند و این مسئله به نشخوار ذهنی می انجامد و آنها را از لحظه خارج می کند .

چگونه نشخوار ذهنی را متوقف کنیم ؟

نشخوار فکری نوعی چرخه افکار است که اگر جلوی آن گرفته نشود بار ها و بار ها اتفاق می افتد و باعث می شود تا روند طبیعی زندگی فرد دچار آسیب جدی گردد به همین جهت در مطب روانشناس راه هایی به فرد معرفی می گردد تا سرعت این چرخش کاهش یابد یا برای همیشه قطع شود . برخی از این روش ها عبارتند از :

1-    فکر خود را عوض کنید : افراد معمولا پس از گذشت مدت کمی متوجه نشخوار فکری خود می شوند ، در این لحظه فرد می تواند انتخاب کند که به افکار اش ادامه دهد یا حواس خود را با مسائل دیگری همچون : تماشای فیلم ، خواندن کتاب ، صحبت کردن با خانواده و دوستان ، ورزش کردن ، این گونه روش ها ، پرت کرده و به ادامه دادن نشخوار فکری نپردازند .

2-    درباره مسائل نشخوار فکری از خود سوال کنید : معمولا همانگونه که گفتیم افراد به دلایل گوناگون از جمله اتفاقات بزرگی که برای آنها افتاده شروع به نشخوار فکری می کنند . یکی از راه های متوقف کردن نشخوار ذهنی در این شرایط سوال کردن از خود درباره افکاری است که در ذهن می چرخد . متخصصین به این افراد پیشنهاد می دهند تا زمانی که شروع به این کار می کنند سعی کنند تا درباره افکار خود برای خود سوال ایجاد کنند و آن را به شیوه های دیگر مورد بررسی قرار دهند . در این شرایط افکار کم کم کاهش یافته و احتمالا نشخوار فکری به دلیل عدم توانایی مناسب در پاسخ به سوالات عقب نشینی می کند .

3-    افکار غیر منطقی را کنار بگذارید : در بین افرادی که به مشاور خانواده حضوری مراجعه میکنند ،افرادی که به دلیل اهداف بسیار بزرگ و غیر منطقی دچار نشخوار فکری شده اند ، بسیار دیده می شود . این افراد با انتخاب اهداف غیر منطقی و کمال گرایانه ، ذهن خود را به سمت نشخوار ذهنی برده و دائما بر آن تمرکز می کنند ، در حلی که تقسیم اهداف بزرگ به اهداف کوچک می تواند هم راه بهتری برای رسیدن به اهداف باشد و هم از نشخوار فکری جلوگیری نماید .  

4-    مشکلات درونی خود را بیابید : احتمال بروز نشخوار فکری تحت تاثیر کمبود عزت به نفس ، افسردگی بسیار زیاد است . رفع این مشکلات و یا اقدام برای درمان آنها می تواند به فرد کمک کند تا کنترل مناسبی بر نشخوار ذهنی خود داشته باشند . ارتقاء عزت نفس با تمرینات مناسب و درمان افسردگی با کمک درمان های شناختی و یا حتی دارو درمانی به فرد کمک می کند تا از نشخوار ذهنی دست بکشد .

5-    انجام تمرینات ذهنی : مدیتیشن و یوگا از تمرینات مناسب ذهنی می باشند که افراد با کمک آن می توانند به یک حالت روانی آرام رسیده و ذهن خود را مدیریت کنند . معمولا این تمرینات به قطع جدی نشخوار ذهنی می انجامد و بسیاری از متخصصین این روش را برای افرادی که در چرخه نشخوار ذهنی گرفتار شده اند پیشنهاد می کنند .  

نویسنده : غزاله البهشتی

 

تلفن : 22593216 – 22795735

 

آدرس : قیطریه – بلوار کاوه جنوب – نرسیده به خیابان دولت – نبش کوچه اخلاقی غربی – پلاک 29 – طبقه3