مرکز مشاوره تخصصی و کلینیک روانشناسی

 

 

احساسات بخش جدایی‌ناپذیر از تجربه انسانی هستند. زمانی که ناراحت، خوشحال، عصبانی یا شادیم، این احساسات بر نحوه‌ی تعامل ما با دیگران تأثیر می‌گذارند. اما گاهی حتی وقتی تلاش می‌کنیم تا احساسات خود را بیان کنیم، احساس می‌کنیم که کسی ما را نمی‌فهمد یا نمی‌شنود. چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟ در این مقاله، به بررسی عواملی خواهیم پرداخت که باعث می‌شوند احساسات ما نادیده گرفته شوند و راه‌هایی را برای بهبود ارتباطات خود با دیگران پیشنهاد می‌دهیم.

 

اهمیت ابراز احساسات

 

ابراز احساسات به چه معناست؟

 

ابراز احساسات به معنای بیان وضعیت عاطفی خود به دیگران است. در بهترین خانواده این ممکن است شامل کلماتی باشد که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم احساسات شما را منتقل می‌کنند. به طور کلی، هدف از ابراز احساسات این است که به دیگران نشان دهیم که در چه حالتی هستیم و آن‌ها را درک کنیم.

 

چرا ابراز احساسات مهم است؟

 

ابراز احساسات به ما این امکان را می‌دهد که ارتباطات عمیق‌تری با دیگران برقرار کنیم. هنگامی که احساسات خود را با دیگران در میان می‌گذاریم، آن‌ها بهتر می‌توانند ما را درک کنند و این می‌تواند منجر به تقویت روابط و کاهش سوء تفاهم‌ها شود. علاوه بر این، بیان احساسات به خود فرد نیز کمک می‌کند تا راحت‌تر با مشکلات عاطفی خود کنار بیاید.

 

عوامل مختلفی که باعث می‌شوند احساسات نادیده گرفته شوند

 

عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر

 

یکی از دلایلی که باعث می‌شود احساسات ما نادیده گرفته شوند، عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر است. در بهترین ازدواج اگر نتوانیم احساسات خود را به صورت واضح و صادقانه بیان کنیم، ممکن است دیگران نتوانند آن‌ها را به درستی درک کنند. گاهی ممکن است از واژگان اشتباه استفاده کنیم یا به قدری پیچیده صحبت کنیم که دیگران نتوانند پیام ما را دریافت کنند.

 

نقص در مهارت‌های گوش دادن فعال

 

گوش دادن فعال یک مهارت ضروری در ارتباطات است که بسیاری از افراد از آن غافل هستند. اگر شخصی که احساسات خود را بیان می‌کنیم، به درستی گوش ندهد یا توجه کافی نکند، حتی اگر احساسات خود را به روشنی بیان کنیم، هنوز هم ممکن است احساس کنیم که شنیده نشده‌ایم. گوش دادن فعال شامل توجه به زبان بدن، چشم‌ها و سایر نشانه‌های غیرکلامی است که می‌تواند به درک بهتر احساسات کمک کند.

 

درباره پیش‌فرض‌ها و قضاوت‌ها

 

گاهی اوقات افراد به دلیل پیش‌فرض‌هایی که درباره ما دارند، احساساتمان را نمی‌پذیرند یا آن‌ها را نادیده می‌گیرند. این پیش‌فرض‌ها ممکن است ناشی از تجربه‌های قبلی، باورهای فرهنگی یا حتی شرایط اجتماعی باشند. برای مثال، ممکن است فردی به دلیل تجربه‌ی منفی قبلی با شما، نتواند به طور کامل به احساسات شما توجه کند.

 

چگونه می‌توانیم احساسات خود را بهتر ابراز کنیم؟

 

انتخاب زمان مناسب

 

انتخاب زمان مناسب برای ابراز احساسات بسیار مهم است. اگر در لحظات بحرانی یا زمانی که طرف مقابل شما درگیر مسائل دیگری است، بخواهید احساسات خود را بیان کنید، احتمال این که به شما توجه شود کم است. بهترین زمان برای صحبت کردن زمانی است که طرف مقابل شما در حالت پذیرش و گوش دادن باشد.

 

استفاده از زبان بدن

 

زبان بدن می‌تواند به تقویت کلمات ما کمک کند. زمانی که احساسات خود را بیان می‌کنیم، زبان بدن نیز باید با پیام کلامی هماهنگ باشد. مثلاً وقتی از ناراحتی صحبت می‌کنید، باید حرکات دست یا چهره‌تان نشان‌دهنده‌ی آن احساس باشد.

 

بازخورد مثبت از طرف مخاطب

 

یکی از راه‌های اطمینان از این که احساسات شما شنیده شده، دریافت بازخورد مثبت از طرف مخاطب است.در خانواده خوب  وقتی کسی به شما گوش می‌دهد و پاسخ‌های مناسب و همدلی از خود نشان می‌دهد، این حس را خواهید داشت که شنیده شده‌اید. برعکس، اگر مخاطب به شما بی‌توجه باشد، ممکن است احساس کنید که بی‌فایده صحبت می‌کنید.

 

چالش‌های فرهنگی و اجتماعی در ابراز احساسات

 

فشارهای اجتماعی و انتظارات فرهنگی

 

در بسیاری از فرهنگ‌ها، ابراز احساسات ممکن است به عنوان نشانه‌ای از ضعف یا ناتوانی دیده شود. به عنوان مثال، در بعضی جوامع، به مردان توصیه می‌شود که احساسات خود را نشان ندهند یا در برابر احساسات خود مقاوم باشند. این نوع انتظارات اجتماعی می‌تواند موجب شود که افراد نتوانند احساسات خود را به درستی بیان کنند.

 

نقش جنسیت در ابراز احساسات

 

جنسیت نیز می‌تواند نقش مهمی در نحوه ابراز احساسات ایفا کند. زنان معمولاً تشویق می‌شوند که احساسات خود را به راحتی بیان کنند، در حالی که مردان ممکن است با انتظاراتی مواجه شوند که آنها را از ابراز احساسات خود باز می‌دارد. این تفاوت‌ها می‌توانند باعث شوند که افراد نتوانند به طور کامل و صادقانه احساسات خود را نشان دهند.

 

آیا همیشه باید احساسات خود را بیان کنیم؟

 

ضرورت بیان احساسات در مواقع بحرانی

 

گاهی اوقات بیان احساسات در مواقع بحرانی ضروری است. وقتی در موقعیتی قرار داریم که احساسات منفی به طور جدی بر روی رفتار یا تصمیمات ما تأثیر می‌گذارند، بیان آن‌ها می‌تواند به جلوگیری از بروز مشکلات بزرگ‌تر کمک کند. برای مثال، در روابط شخصی یا شغلی، وقتی احساسات ما تحت فشار قرار دارند، بیان آن‌ها می‌تواند از بروز سوء تفاهم‌ها جلوگیری کند.

 

هنگامی که بهتر است سکوت کنیم

 

در برخی مواقع، سکوت کردن نیز بهترین گزینه است. در بهترین ازدواج اگر شرایط به گونه‌ای است که ممکن است با بیان احساسات خود وضعیت را بدتر کنیم، بهتر است تا زمانی که فرصت مناسبی پیدا کنیم، سکوت کنیم. در این موارد، بهتر است که احساسات خود را در لحظات آرام‌تر و زمانی که طرف مقابل آماده شنیدن است، بیان کنیم.

 

نتیجه‌گیری

 

در نهایت، ابراز احساسات یکی از مهم‌ترین بخش‌های برقراری ارتباط انسانی است. با این حال، عواملی مانند نحوه ارتباط، مهارت‌های گوش دادن و تأثیرات فرهنگی می‌توانند بر توانایی ما در بیان احساسات تأثیر بگذارند. به همین دلیل، شناخت این عوامل و استفاده از روش‌های صحیح برای ابراز احساسات می‌تواند به ما کمک کند تا احساسات خود را به درستی منتقل کرده و روابط سالم‌تری بسازیم.